Çözelti hazırlama örneği

Örnek : Ağırlıkça % 5’ lik 500 g NaOH çözeltisi nasıl hazırlanır?

Çözüm:

Tanıma göre 100 gram çözelti içinde 5 gram katı NaOH bulunmaktadır.

Çözeltinin toplam hacmi 500 g olduğuna göre 5 x 5 = 25 g NaOH gereklidir. O halde 500 – 25 = 475 gram çözücü (yani su) gereklidir. Suyun yoğunluğunu 1 g/ml olarak kabul edilirse 475 ml su alınır ve 25 g NaOH bu suda çözülür.

b-) Hacimce yüzde(%v/v): 100 ml çözeltide bulunan maddenin hacim(ml) miktarıdır.

%=(madde hacmi/çözelti hacmi)x100

Örnek : İçinde hacimce % 40 alkol bulunan 1,5 litre çözelti % 95’lik alkolden nasıl hazırlanır.

Çözüm 2:

Tanıma göre 100 ml alkol çözeltisinde 40 ml saf alkol bulunması istenilmektedir. O halde 1,5 litre için (1500×0,4=600) 600 ml saf alkol gereklidir. 600 ml saf alkol ise [100x600)/95=631.5] yaklaşık 632 ml demektir. Buna göre çözeltiyi hazırlayabilmek için 632 ml % 95’lik alkol alınır ve saf su ile 1,5 litreye tamamlanır.

c-) Ağırlık-Hacimce yüzde konsantrasyon (%w/v): 100 mL çözelti içerisinde çözünmüş maddenin gram cinsinden miktarıdır.

(%w/v)=(gr çözünen/ml çözelti)x%100

Tepkime hızı nasıl değişir etki edenler nelerdir

1.      Derişim : Reaksiyona giren maddelerin derişimleri değiştirilirse hız da değişir.

2.      Basınç - Hacim : Basıncın değişmesi hacmin değişmesine bağlı olarak düşünülmelidir. Hacim değişirse reaksiyona giren tüm madde derişimleri değişeceğinden hız da değişir.

3.      Sıcaklık : Sıcaklığın arttırılması bütün tepkimelerin hızını arttırır.

Sıcaklık artarsa;

1.      Moleküllerinin hareket hızı artar.

2.      Çarpışma sayısı artar.

3.      Ortalama kinetik enerji artar.

4.      Aktifleşmiş kompleks sayısı artar.

5.      k sabiti büyür.

Not : Sıcaklığın değişmesi ile aktifleşme enerjisinin değeri değişmez. 
Bir tepkimenin farklı iki sıcaklıktaki tanecik sayısı kinetik enerji dağılım grafiği şekildeki gibidir.

1.--Katalizör : Başlamış bir reaksiyona herhangi bir anda girerek reaksiyonun aktifleşme enerjisini düşürüp reaksiyonu hızlandıran daha sonra kendisinde hiçbir değişiklik olmadan elde edilen maddeye katalizör madde denir.

Katalizörler bir tepkimeyi başlatamazlar, başlamış tepkimeyi durduramazlar. tepkimenin yönünü değiştiremezler, ürün miktarına etki etmezler, tepkimenin DH’ını değiştiremezler. Ancak; tepkimenin aktifleşme enerjisini değiştirirler, k sabitini değiştirirler ve tepkimenin mekanizmasını değiştirebilirler. 
Not : Canlı organizmalarda katalizör görevi yapan enzimler vardır, bu arada reaksiyonu yavaşlatan inhibritörler vardır.

1.      Temas Yüzeyi : Reaksiyona giren katı yada sıvıların temas yüzeyini arttırmak, reaksiyonun hızlanmasına sebep olur. Temas yüzeyini arttırmak derişimleri değiştirmeyeceğinden k sabitinin değişmesine sebep olur.

2.      Maddenin Cinsi

1.      İyon reaksiyonları diğer reaksiyonlara göre daha hızlı gerçekleşir.

2.      Organik reaksiyonlar diğer reaksiyonlara göre daha yavaş gerçekleşir.

3.      Reaksiyona giren madde çeşidi ve katsayı arttıkça reaksiyon daha yavaş gerçekleşir.

4.      tek atomlu iyonlar arasındaki  tepkimeler hızlıdır

5.      çok atomlu iyonlar arasındaki tepkimeler genellikle hızlıdır.tepkimelerde kopacak bağ sayısı arttıkça tepkime hızı azalır.

6.      moleküller arasındaki tepkimelr genellikle yavaştır.kopacak ve oluşacak bağ sayısı arttıkça tepkime hızı  daha da  azalır.

Kademeli (Mekanizmalı) Reaksiyon Hızı 
Bir tepkime tek basamakta değil de birden fazla basamakta oluşuyorsa böyle tepkimelere kademeli reaksiyonlar denir. Kademeli reaksiyonlarda her basamağın kendine göre bir hızı vardır. Ancak net reaksiyonun hızını en yavaş kademe belirler. 

Çözelti hazırlama , çözelti nasıl hazırlanır Genel kimya laboratuvarı

Çözelti:Birden fazla maddenin biribiri içinde homojen olarak dağılmasıyla meydana gelen karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi meydana getiren maddelerin herbirine o çözeltinin bileşenleri denir.

Genel olarak bir çözeltide miktarca fazla olana çözücü, az olana ise çözünen denir.

Çözünürlük: Bir maddenin bir çözücü içerisinde belirli sıcaklı ve basınçta çözünebildiği maksimum miktarına o maddenin çözünürlüğü denir. 1 litre çözücü içerisinde çözünen gazın liter cinsinden hacmi onun çözünürlüğünü verir.

Bir katı veya sıvı maddenin çözünürlüğü, 100 g çözücü içerisinde çözünen maddenin gram olarak ağırlığı cinsinden ifade edilir.

Seyreltik çözelti: Çözelti içerisindeki çözünen madde miktarı az ise böyle çözeltilere denir.

Derişik çözelti: Çözelti içerisindeki çözünen madde miktarı fazla ise böyle çözeltilere denir.

Hiçbir maddenin çözünürlüğü kesin olarak sıfır değildir; çözünebilen maddenin konsantrasyonu kimyasal metotlarla ölçülemeyecek kadar az ise bu maddeye çözünmez denir.

Sulu çözeltiler: Suyun çözücü olarak kullanıldığı çözeltilere denir.

Elektrik akımını ileten çözeltilerdeki çözünen maddelere elektrolit maddeler denir. Elektiriği çok veya az iletmesine göre de kuvvetli elektrolit maddeler veya zayıf elektrolit maddeler olarak adlandırılırlar.

Sulu çözeltilerde elektiriği iletmeyen maddelere ise elektrolit olmayan maddeler denir.

Çözünme hızını arttırmak için:

1. Çözeltiyi karıştırmak; katı maddenin sıvı moleküller içinde difüzyonunu arttırır.
2. Çözücüyü ısıtmak; Sıcaklık artışı moleküllerin aktivitesini arttıracağından çözünürlük artar.
3. Katı maddeyi toz haline getirerek.

Konsantrasyon birimleri:

1-) Çözelti yüzdesi:

a-)Ağırlıkça yüzde((% w/w): 100 gram çözelti içinde bulunan çözünmüş maddenin gram miktarıdır.

Ör; 15 gr NaCl 85 gr suda çözünmüştür. NaCl’ in ağırlıkça yüzdesini bulunuz.

%NaCl= 15gr/(15+85)x100=%15 NaCl

Örnek : Ağırlıkça % 5’ lik 500 g NaOH çözeltisi nasıl hazırlanır?

Çözüm:

Tanıma göre 100 gram çözelti içinde 5 gram katı NaOH bulunmaktadır.

Çözeltinin toplam hacmi 500 g olduğuna göre 5 x 5 = 25 g NaOH gereklidir. O halde 500 – 25 = 475 gram çözücü (yani su) gereklidir. Suyun yoğunluğunu 1 g/ml olarak kabul edilirse 475 ml su alınır ve 25 g NaOH bu suda çözülür.

b-) Hacimce yüzde(%v/v): 100 ml çözeltide bulunan maddenin hacim(ml) miktarıdır.

%=(madde hacmi/çözelti hacmi)x100

ör; % 10 luk alkol-su çözeltisinde 180 gr su bulunduğuna göre kaç gram alkol vardır. Çözeltinin ağırlığı nedir?

Çözüm: 100 g çözeltide 90 gr H2O, 10 gr alkol vardır. O zaman 200 gr çözeltide 180 gr H2O, 20 gr alkol vardır.

Örnek : İçinde hacimce % 40 alkol bulunan 1,5 litre çözelti % 95’lik alkolden nasıl hazırlanır.

Çözüm 2:

Tanıma göre 100 ml alkol çözeltisinde 40 ml saf alkol bulunması istenilmektedir. O halde 1,5 litre için (1500×0,4=600) 600 ml saf alkol gereklidir. 600 ml saf alkol ise [100x600)/95=631.5] yaklaşık 632 ml demektir. Buna göre çözeltiyi hazırlayabilmek için 632 ml % 95’lik alkol alınır ve saf su ile 1,5 litreye tamamlanır.

c-) Ağırlık-Hacimce yüzde konsantrasyon (%w/v): 100 mL çözelti içerisinde çözünmüş maddenin gram cinsinden miktarıdır.

(%w/v)=(gr çözünen/ml çözelti)x%100

Örnek: Hacim-ağırlıkça % 10’luk 3 litre KCl çözeltisi nasıl hazırlanır.

Çözüm;

Tanıma göre çözeltinin her 100 ml sinde 10 g katı KCl bulunması gerekmektedir. O halde 3 litresinde 300 g katı KCl bulunmalıdır. Bu çözeltinin hazırlanması için 300 g katı KCl tartılır ve bir kaba alınır. Üzerine toplam hacim 3 litre olacak şekilde saf su eklenir.

SORULAR

500 ml 0,1 M HCl çözeltisini 0,5 M yapmak için yoğunluğu 1,19 gr/cm3 olan %37’ lik derişik HCl den kaç ml eklemek gerekir.

Çözüm:

0,1 M 500 ml çözeltide, (500/1000)x0,1×36,5 = 1,825 g saf HCl vardır.

Bu çözelti 0,5 M yapılmak istendiğine göre, 500 ml 0,5 M HCl çözeltisi için (500/1000)x0,5×36,5 = 9,125 g saf HCl ye ihtiyaç vardır.

Bunun 1,825 gramı önceden mevcut olduğuna göre 9,125 – 1,825 = 7,3 g saf HCl daha çözeltiye eklenmelidir.

Bu kadar asit için derişik asitten gerekli miktar: 7,3g / 1,19g/cm3 / 0,37= 16,5 ml HCl eklenir.

 0,1 M’ lık 100 ml NaCl çözeltisinin derişimini 0,2 M yapmak için ne kadar NaCl eklemek gerekir?

Çözüm:

0,1 mol/l x 0,1 l x 58,45 gr/mol = 0,5845 g NaCl eklenmesi gerekmektedir. Çünkü çözeltinin molaritesinin iki katına çıkarılması demek içindeki NaCl miktarının da iki katına çıkarılması demektir

Y Kromozomu ve Erkek Birey Gelişimi

Y kromozomunun her iki ucunda psödootozomal bölgeler (pseudoautosomal regions: PARs) olarak adlandırılan bölgeler vardır. Bu bölgeler X kromozomu ile homoloji göstermekte ve mayoz sırasında X kromozomu ile bağlantı (sinaps) kurarak yeniden düzenlenmektedir. Bu şekildeki eşleşme, X ve Y'nin erkek gametogenez işlevi sırasında ayrılması için oldukça önemlidir. 

Barr Cisimcikleri nerede bulunur ve nasıldır

Murrary L. Barr ile F. G. Bertram’ın dişi kedilerle yaptığı deneyler ve daha sonra Keith Moore ile Barr'ın insanlarla ilgili çalışmaları, X kromozomu doz eşitsizliğinin dengelenmesi için memelilerde bir genetik mekanizmanın olduğunu göstermektedir. 
Memelilerin dişilerinin vücut hücrelerinin çekirdeklerinde yoğunlaşmış haldeki X kromozomu. Barr cismi. 

Nükleotidlerin fonksiyonları nelerdir

1) nükleik asitlerin alt üniteleridirler

2) hücrede kimyasal enerjiyi taşırlar

3) birçok enzim kofaktörlerinin komponentleridirler

4) sellüler haberleşmede aracıdırlar  

Lizozom enzimleri nasıl sentezlenir

Lizozom enzimleri GER den sentezlenir DER aracılığı ile Golgi aygıtına aktarılır ve burada Lizozomlar halinde depolanır 

Çöktürme ve süzme deneyleri hazırlık raporu

Genel Kimya Laboratuvarı Deneyleri

CÜ Biyokimya Bölümü

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Biyokimya Bölümü Web Sayfasına Hoşgeldiniz.

Derişim ve sıcaklığın tepkime hızına etkisi deneyi hazırlık raporu

Sıcaklığın Reaksiyon Hızına Etkisi (Aktivasyon Enerjisi) 
Arrhenius'a göre bir tepkimenin başlayabilmesi için reaksiyona giren bileşenlerin sahip olması gereken minimum enerjiye aktivasyon enerjisi denir. Yani aktivasyon enerjisi olmayan bileşiklerin tepkimeye girmeleri beklenemez.

Bir reaksiyonun sıcaklığının10°C artmasıyla reaksiyonun hızının 2-3 kat arttığı deneysel olarak bulunmuştur. Burada reaksiyon hızının artması moleküllerin aktivasyon enerjinin artmasıyla orantılıdır. 

Bir reaksiyonun  sağa ve sola olan reaksiyon hızları birbirine eşit olmalıdır.


Denge sabitinin sıcaklıkla değişimi şu şekilde açıklanabilir.

log (k₂ / k₁) =[ Ea /(2.303 RT)] x [(T2-T1)/ (T1 x T2)] 

Ea = Aktifleşme Enerjisi (J/mol)

R = ideal gaz sabiti 8.31 J/(Kmol) 

T = sıcaklık (kelvin K)

k= Reaksiyon hız sabiti

Örnek

300 K hız sabiti k= 2.6x10^-8 L/(mol.s) ve 400 K de k = 4,9x10^-4 L/(mol.s) olan 


tepkimesinin aktivasyon enerjisi nedir?

log (k₂ / k₁) =[ Ea /(2.303 RT)] x [(T2-T1)/ (T1 x T2)]

Ea = ( 2.303R )x  [ (T1 x T2) / (T2-T1)/] x log (k₂ / k₁) 
Ea = 2.303 x 8.31( J/Kmol) [(300K x 400K) / (400K-300K)] log 4,9x10^-4 L/(mol.s)/ 2.6x10^-8 L/(mol.s)
  
Ea = 98.000 J/ mol 

Derişimin tepkime hızına etkisi
Not : Katı ve saf sıvıların derişimleri sabit olduğundan hız ifadesinde yazılmazlar.
k: Her reaksiyon için farklı olan bir sabittir.

1. Derişim : Reaksiyona giren maddelerin derişimleri değiştirilirse hız da değişir.
2. Basınç - Hacim : Basıncın değişmesi hacmin değişmesine bağlı olarak düşünülmelidir. Hacim değişirse reaksiyona giren tüm madde derişimleri değişeceğinden hız da değişir.
3. Sıcaklık : Sıcaklığın arttırılması bütün tepkimelerin hızını arttırır.

Sıcaklık artarsa;

1. Moleküllerinin hareket hızı artar.
2. Çarpışma sayısı artar.
3. Ortalama kinetik enerji artar.
4. Aktifleşmiş kompleks sayısı artar.
5. k sabiti büyür.

Not : Sıcaklığın değişmesi ile aktifleşme enerjisinin değeri değişmez.Derişimin Etkisi :

Tepkime kabında girenlerden en az birinin derişiminin artırılması birim hacimdeki tanecik sayısının artmasına neden olur . Bu durumda tanecikler arasındaki çarpışma sayısının artmasını sağlar . Çarpışmanın artması tepkimenin hızını arttırır .
Kısaca birim hacimdeki tanecik sayısı ( derişim ) arttırılırsa tanecikler sıklaşacağından çarpışma sayısı artar . Bunun sonucunda tepkimenin hızı artar .
Kimyasal bir tepkimenin hızı , tepkimeye giren taneciklerin birim zamandaki çarpışma sayıları ile doğru orantılıdır .
A₂ ve B₂ moleküllerinin bulunduğu bir kapta A₂ ile B₂ arasında,
A₂₍g₎ + B₂₍g₎→ 2AB₍g₎
Tepkimesi olsun . Kaba bir miktar daha A₂ molekülü eklersek , B₂ molekülleri ile çarpışma olasılığı ve dolayısıyla tepkime hızı artar . Yani hız, A₂ moleküllerinin derişimi ile orantılıdır .
Tepkime hızı α[ A₂]
Kaptaki B₂ moleküllerinin sayısını artırırsak , bu defa A₂ molekülleri , çarpışmak üzere daha fazla sayıda B₂ molekülü bulabilecekler ve böylece tepkime hızı B₂ nin derişimi ile de orantılı olacaktır .
Tepkime hızı α[ B₂]
Tepkime hızı hem [ A₂] hem de [ B₂] ile orantılı olduğundan ,
Tepkime hızı α[ A₂][ B₂]
Yazabiliriz . Bir orantı katsayısı ( k ) kullanılırsa ,
Tepkime hızı = k [ A₂][ B₂]
Olur. Bu eşitliğe hız denklemi ve eşitlikteki orantı katsayısı k ye hız sabiti denir. Bu sabit , sıcaklığa bağlı olarak değişir . Bağıntıdan anlaşılacağı gibi hız sabiti büyük olan tepkimelerin hızı da büyük olacaktır . 

Derişimi arttırmak için ya molekül sayısı arttırılmalı ya da hacim küçültülmelidir .

Umarım faydalı olmuşumdur kolay gelsin..

Cumhuriyet Üniversitesi Biyokimya Bölümü öğrencisi

Emre Demir