24 Mart 2012 Cumartesi

Çözelti hazırlama , çözelti nasıl hazırlanır Genel kimya laboratuvarı



Çözelti:
Birden fazla maddenin biribiri içinde homojen olarak dağılmasıyla meydana gelen karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi meydana getiren maddelerin herbirine o çözeltinin bileşenleri denir.
Genel olarak bir çözeltide miktarca fazla olana çözücü, az olana ise çözünen denir.
Çözünürlük: Bir maddenin bir çözücü içerisinde belirli sıcaklı ve basınçta çözünebildiği maksimum miktarına o maddenin çözünürlüğü denir. 1 litre çözücü içerisinde çözünen gazın liter cinsinden hacmi onun çözünürlüğünü verir.
Bir katı veya sıvı maddenin çözünürlüğü, 100 g çözücü içerisinde çözünen maddenin gram olarak ağırlığı cinsinden ifade edilir.

Seyreltik çözelti: Çözelti içerisindeki çözünen madde miktarı az ise böyle çözeltilere denir.
Derişik çözelti: Çözelti içerisindeki çözünen madde miktarı fazla ise böyle çözeltilere denir.
Hiçbir maddenin çözünürlüğü kesin olarak sıfır değildir; çözünebilen maddenin konsantrasyonu kimyasal metotlarla ölçülemeyecek kadar az ise bu maddeye çözünmez denir.
Sulu çözeltiler: Suyun çözücü olarak kullanıldığı çözeltilere denir.
Elektrik akımını ileten çözeltilerdeki çözünen maddelere elektrolit maddeler denir. Elektiriği çok veya az iletmesine göre de kuvvetli elektrolit maddeler veya zayıf elektrolit maddeler olarak adlandırılırlar.
Sulu çözeltilerde elektiriği iletmeyen maddelere ise elektrolit olmayan maddeler denir.
Çözünme hızını arttırmak için:
  1. Çözeltiyi karıştırmak; katı maddenin sıvı moleküller içinde difüzyonunu arttırır.
  2. Çözücüyü ısıtmak; Sıcaklık artışı moleküllerin aktivitesini arttıracağından çözünürlük artar.
  3. Katı maddeyi toz haline getirerek.
Konsantrasyon birimleri:
1-) Çözelti yüzdesi:
a-)Ağırlıkça yüzde((% w/w): 100 gram çözelti içinde bulunan çözünmüş maddenin gram miktarıdır.
Ör; 15 gr NaCl 85 gr suda çözünmüştür. NaCl’ in ağırlıkça yüzdesini bulunuz.
%NaCl= 15gr/(15+85)x100=%15 NaCl

Örnek : Ağırlıkça % 5’ lik 500 g NaOH çözeltisi nasıl hazırlanır?
Çözüm:
Tanıma göre 100 gram çözelti içinde 5 gram katı NaOH bulunmaktadır.
Çözeltinin toplam hacmi 500 g olduğuna göre 5 x 5 = 25 g NaOH gereklidir. O halde 500 – 25 = 475 gram çözücü (yani su) gereklidir. Suyun yoğunluğunu 1 g/ml olarak kabul edilirse 475 ml su alınır ve 25 g NaOH bu suda çözülür.
b-) Hacimce yüzde(%v/v): 100 ml çözeltide bulunan maddenin hacim(ml) miktarıdır.
%=(madde hacmi/çözelti hacmi)x100
ör; % 10 luk alkol-su çözeltisinde 180 gr su bulunduğuna göre kaç gram alkol vardır. Çözeltinin ağırlığı nedir?
Çözüm: 100 g çözeltide 90 gr H2O, 10 gr alkol vardır. O zaman 200 gr çözeltide 180 gr H2O, 20 gr alkol vardır.

Örnek : İçinde hacimce % 40 alkol bulunan 1,5 litre çözelti % 95’lik alkolden nasıl hazırlanır.
Çözüm 2:
Tanıma göre 100 ml alkol çözeltisinde 40 ml saf alkol bulunması istenilmektedir. O halde 1,5 litre için (1500×0,4=600) 600 ml saf alkol gereklidir. 600 ml saf alkol ise [100x600)/95=631.5] yaklaşık 632 ml demektir. Buna göre çözeltiyi hazırlayabilmek için 632 ml % 95’lik alkol alınır ve saf su ile 1,5 litreye tamamlanır.
c-) Ağırlık-Hacimce yüzde konsantrasyon (%w/v): 100 mL çözelti içerisinde çözünmüş maddenin gram cinsinden miktarıdır.
(%w/v)=(gr çözünen/ml çözelti)x%100
Örnek: Hacim-ağırlıkça % 10’luk 3 litre KCl çözeltisi nasıl hazırlanır.
Çözüm;
Tanıma göre çözeltinin her 100 ml sinde 10 g katı KCl bulunması gerekmektedir. O halde 3 litresinde 300 g katı KCl bulunmalıdır. Bu çözeltinin hazırlanması için 300 g katı KCl tartılır ve bir kaba alınır. Üzerine toplam hacim 3 litre olacak şekilde saf su eklenir.
SORULAR

500 ml 0,1 M HCl çözeltisini 0,5 M yapmak için yoğunluğu 1,19 gr/cm3 olan %37’ lik derişik HCl den kaç ml eklemek gerekir.
Çözüm:
0,1 M 500 ml çözeltide, (500/1000)x0,1×36,5 = 1,825 g saf HCl vardır.
Bu çözelti 0,5 M yapılmak istendiğine göre, 500 ml 0,5 M HCl çözeltisi için (500/1000)x0,5×36,5 = 9,125 g saf HCl ye ihtiyaç vardır.
Bunun 1,825 gramı önceden mevcut olduğuna göre 9,125 – 1,825 = 7,3 g saf HCl daha çözeltiye eklenmelidir.
Bu kadar asit için derişik asitten gerekli miktar: 7,3g / 1,19g/cm3 / 0,37= 16,5 ml HCl eklenir.

 0,1 M’ lık 100 ml NaCl çözeltisinin derişimini 0,2 M yapmak için ne kadar NaCl eklemek gerekir?
Çözüm:
0,1 mol/l x 0,1 l x 58,45 gr/mol = 0,5845 g NaCl eklenmesi gerekmektedir. Çünkü çözeltinin molaritesinin iki katına çıkarılması demek içindeki NaCl miktarının da iki katına çıkarılması demektir

1 yorum:

  1. % 2’ lik 500mg NaOH biyokimya çözeltisi nasıl hazırlanır, yardımcı olur musunuz?

    YanıtlaSil